Het theorie-examen

Na het weken voor me uit te hebben geschoven, moest ik me van mijn rij-instructeur nu toch echt gaan opgeven voor het rijbewijs B theorie-examen. Hij vond dat het tijd is voor het afrijden, maar dan moet je natuurlijk wel eerst de theorie kennen. Bovendien hoefde ik hem dan niet meer om de haverklap te vragen: "hoe hard mag ik hier?" Zo gezegd, zo gedaan.

Op een woensdagavond toog ik naar het CBR in Utrecht Overvecht. Ik was erg nerveus, maar ik vroeg me af waarom. De laatste keer dat ik zo zenuwachtig was, was voor het eindexamen op de middelbare school. Tijdens mijn studie ben ik nooit echt gespannen geweest, misschien een beetje voor mondelinge tentamens, c'est tout. Waarom was ik dan zo zenuwachtig voor dit examen? Ik ging immers goed voorbereid op pad. Een week lang had ik het boekje van 250 pagina's uit mijn hoofd geleerd, aantekeningen gemaakt, geoefend met oefenexamens op de computer en mijn vriend gestalkt met vervelende vragen als: "Wat is nou het verschil tussen een brommobiel en een gehandicaptenvoertuig?" Ik had het idee dat ik de stof goed onder de knie had.

Omdat ik er geld voor had neergelegd wellicht? Ach, dan betaal je toch nog een keer die 40 euro...? Met een vette baan als de mijne is dat geen probleem.

Nee, niets van dit alles, het kwam door het relatief nieuwe onderdeel in het theorie-examen: gevaarherkenning. Vijfentwintig vragen waarbij je een foto ziet van de situatie door je voorruit, je snelheidsmeter en je binnenspiegel. En dan de vraag: Moet u hier A) REMMEN of B) GAS LOSLATEN of C) NIETS DOEN? Klinkt simpel, maar dat is het niet. Vaak is het verschil tussen remmen en gas loslaten zo klein, dat je het verkeerde antwoord geeft. Tijdens het oefenen met de oefenexamens had ik ook telkens teveel fouten op dit onderdeel. Dit onderdeel, dat je niet kunt leren... daar was ik bang voor. Het leergedeelte zou vast goedkomen, maar die gevaarherkenning...

Met een te hard kloppend hart installeerde ik me in een stoel in de foyer van het CBR. 18.45 uur, nog een kwartier wachten voordat het examen begon. Ik nam de ruimte in me op. Het was alsof ik in een aula van een willekeurige middelbare school terecht was gekomen. Onzekere meisjes met te kortje shirtjes en een aarsgewei wierpen een laatste blik in hun theorieboekje. Ik spotte een groepje nerds bij de cafetaria: te korte lange broeken, bergschoenen, sleutelbos aan riemlus. Bekertje chocolademelk in de hand. Door het raam zag ik buiten een groepje stoere jongens met petjes roken. Vast van de zenuwen. Ineens snakte ik ook naar een sigaret...

Het examen was uiteindelijk goed te doen. Terwijl we op de uitslag wachtten, moesten we een enquête invullen met vragen als: "Heb je iets gekocht in onze cafetaria?" Antwoord: nee. Vraag: "Waarom niet?" Antwoord: ik was te zenuwachtig om iets door mijn keel te krijgen. Tijdens het wachten vertelde een Marokkaanse surveillant glunderend dat onlangs iemand voor de 18e keer gezakt was voor het theorie-examen. Dit zorgde voor een golf van opluchting in de zaal: het kan altijd erger.

Uiteindelijk bleek slechts één derde van de zaal geslaagd te zijn. Waaronder ik! Of, zoals mijn instructeur Mustafa het verwoordde: "Dacht je dat Holland Casino de grootste gokhal van Nederland was? Fout! Dat is het CBR."